امر به معروف و نهی از منکر
مبنای اصلی امر به معروف و نهی از منکر، محبت به یکدیگر میباشد، یعنی ما فرد مقابل را دوست داشته و نگران سرنوشت وی هستیم، حال وقتی چنین محبتی مبنای عمل قرار گیرد، فرد برای به نتیجه رساندن فعالیت خود و نجات فرد، از هیچ تلاشی فروگذار نکرده و بدنبال پیدا کردن بهترین راه اثرگذاری در فرد، بدون ایجاد کوچکترین ناراحتی مینماید، در واقع مشکل عدم تأثیر، ناشی از رفتار بد ما و بلد نبودن نحوه نهی از منکر است.
از طرف دیگر شروط ذکر شده برای آن ایجادی هستند یعنی باید این شرایط را ایجاد کرد؛ به عبارت دیگر، شرط تاثیر را باید به وجود بیاوریم نه اینکه چون تاثیر نداشت از آن بگذریم، در واقع محبت و حساسیت نسبت به سرنوشت، به افراد جامعه، اجازه سکوت و بیتفاوتی به بهانههایی مثل رعایت نشدن شروط را نمیدهد و همچون آب جاری تلاش خواهد کرد، مسیر خود را بیابد. اگر نصح و خیرخواهی مبنای اقدام شد دیگر خشونت و عصبانیت در این بین جایی ندارد مگر در موارد محدود که آن نیز بیشتر در حوزه عمل حاکمیت است نه مردم.
سه گانه / حیا، عفاف و حجاب
در این جا به سه موضوع حیا، عفاف و حجاب می پردازیم که در اکثر موارد آنها را کنار یکدیگر و به یک معنا و بعضاً به جای همدیگر بهکار برده می شوند.
حیا به معنی شرمساری از گناه و رفتار خلاف عرف و شرع است و از لوازم ایمان به شمار آمده است. طبق روایات، در زنان بیش از مردان است و این ریشه در فطرت دارد و ثمرات ارزشمندی را به بار میآورد.
عفاف، تسلط به نفس و مهار امیال و شهوات نامشروع و پرهیز از لجام گسیختگی در تمایلات نفسانی است. عفاف حاصل ملکه درونی به نام حیا است و اگر درنفس انسان رسوخ کند در مقابل سرکشیهای نفس در همه نارواییها ایستادگی خواهد کرد، از فکر گناه کردن گرفته تا نگاه حرام و ارتکاب عملی گناه، نمود و نماد بیرونی عفاف، حجاب است و حجاب یکی از اجزاء تشکیل دهنده عفاف میباشد و همه آن نیست.
داشتن حجاب، لزوماً به معنای داشتن عفاف نیست و با تحقق حجاب بیرونی لزوما عفاف درونی محقق نمیشود؛ عفاف علاوه برحجاب، دارای اجزای دیگری نیز هست همچون نگاه کردن، راه رفتن، حرف زدن و آرایش کردن که باتحقق همه این اجزا، عفاف به صورت کامل محقق میشود.
اصل پوشش که درعرف متشرعه از آن به«حجاب» تعبیر شده، برای زن واجب است، بلکه از ضروریات دین به شمار میرود و همه مسلمانان درباره آن وحدت نظر دارند. اختلاف نظر و تفاوت دیدگاههایی نیز که وجود دارد، درحدود این واجب الهی و گستره آن است که چگونه و چه مقدار پوشش بر زن واجب است.
به صورت خلاصه بدپوششی عبارتست از«رعایت نکردن پوشش مقرر در شرع مقدس در جنبه کیفی و کمی».پس حیا، عفاف و حجاب، مفاهیمی هستند که در عین وجود ارتباط، ولی بایکدیگر متفاوتند و نباید آنها را یکی تلقی کرد.
امر به معروف و نهی از منکر راهکاری برای جلوگیری از رواج بد پوششی در جامعه
همان گونه که گسترش بدپوششی دارای دلایل مختلفی است، برای جلوگیری از گسترش آن نیز راهکاری وجود دارد که انسانها میتوانند با رعایت کردن آن جامعه خود را از از فساد و تباهی حفظ کنند و آن را به سوی اهداف اسلامی سوق بدهند و آن راهکار هم احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر است.
تذکر زبانی
بهترین راه برای انجام امر به معروف و نهی از منکر توسط مردم، تذکر زبانی است. تذکر، لزوماً فقط در «نهی از منکر» معنا نمیشود بلکه در «امر به معروف» هم میتواند به کار برده شود؛ مثلاً تشکر از آقا و بانویی خوشپوش با رعایت حجاب اسلامی.
با توجه به تاثیر بسیار زیادی که امر معروف و نهی از منکر زبانی در جامعه دارد، به همین جهت حفظ و رعایت حجاب و عفاف نیز باید مقوله تذکر لسانی آن هم از سوی مردم جدی گرفته شود.
تذکر لسانی مورد تاکید اسلام و بزرگان دین است، زمانی که تذکر لسانی در جامعه اسلامی نهادینه شود جایی برای ارتکاب گناه و جرم باقی نمیماند، بی شک این اقدام گامی موثر در ترویج عفاف و حجاب خواهد داشت.
مردم باید در کنار مسئولان به ترویج فرهنگ عفاف و حجاب توجه جدی داشته باشند و خوشرویی و تذکر لسانی بهتر میتواند زمینهساز گسترش این مسئله در جامعه را فراهم سازد.
نتیجه گیری
امر به معروف و نهی از منکر از فروع بوده و بهترین راهکار برای جلوگیری از گسترش بدپوششی در جامعه است و در روایات اسلامی و کتب حدیثی معتبر شیعه احادیث بسیاری در باب آن آمده است. که خود دلالت بر اهمیّت بالای آن دارد.
از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است که فرمودند: هر گاه امّت من امر به معروف و نهى از منكر را ترك كند، بايد خود را آماده عذابى از جانب خداوند بزرگ سازد.
این احادیث و احادیث بسیار دیگری که در کتب حدیثی درباره امر به معروف و نهی از منکر روایت شده است دلالت بر اهمیّت بالای آن در دین مبین اسلام دارد.
منبع :خبرگزاری پلیس
نظرات