توسط 
** بی تفاوتی، مادر همه منكرات است
حجت الاسلام محمدحسین توانایی مشاور دبیركل ستاد امر به معروف و نهی از منكر در این میزگرد گفت: اگر صد معروف داشته باشیم می توانیم بگوییم یكی از معروف ها امر به معروف و نهی از منكر است و اگر صد منكر داشته باشیم كه در مقابل امر به معروف و نهی از منكر قرار بگیرد، باید بگوییم بی تفاوتی مادر همه این منكرات است.
وی بی تفاوتی را یكی از عوامل مهم افزایش منكرات در جامعه دانست و گفت: برای افزایش معروف ها یا تبدیل نشدن معروف ها به منكر ترویج فرهنگ امر به معروف ضروری است.
این استاد دانشگاه از حساسیت عمومی و تذكر دادن مردم برای سیگار نكشیدن در محیط های بسته یا ایجاد بستر فرهنگ سازی برای بستن كمربند ایمنی در خودروها یا ایستادن پشت چراغ قرمز به عنوان موضوع هایی یاد كرد كه با فرهنگ ترویجی و در قالب های قانونی و اجتماعی شكل گرفته و ترویج امر به معروف در جامعه نیز از این طریق ممكن است.
** شیرین ترین شیوه های تعامل اجتماعی
وی با استناد به سخنان رهبر معظم انقلاب كه امر به معروف و نهی از منكر را یكی از شیرین ترین و موثرترین شیوه های تعامل اجتماعی می دانند، افزود: ایشان در آغاز سال طی سخنانی در حرم رضوی، پایه و اساس همه حركت های اجتماعی را امر به معروف و نهی از منكر معرفی كردند.
این استاد دانشگاه یكی از راه های كاهش منكرهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یا سیاسی و همچنین افزایش معروف های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را تلاش بیشتر برای ترویج فرهنگ امر به معروف دانست و گفت: شورای امر به معروف در ادارات و وزارتخانه ها می توانند با برنامه ریزی اقدام به شناسایی معروف ها و منكرهای اداره خود كنند و روش های اجرایی رشد معروف و كاهش منكرات را بررسی كنند.
** كرامت انسانی با این فریضه حفظ می شود
وی برگزاری كارگاه های ضمن خدمت برای كاركنان هر اداره و وزارتخانه را یكی از راه های مشاركت همگانی در این زمینه برشمرد و گفت: امر به معروف و نهی از منكر كاری كاملا دلسوزانه است و اگر توسط افراد دلسوز و مصلح انجام نشود، در نتیجه پای نیروی انتظامی، حراست، كمیته رسیدگی به تخلفات اداری، بازرسی كل كشور و یا دیوان محاسبات رسیدگی به میان می آید.
توانایی افزود: معمولا حضور چنین نهادهایی با احضاریه، دادگاه، محكومیت و برخورد همراه است درحالی كه گسترش امر به معروف و نهی از منكر با حضور افراد مصلح و دلسوز، شان و كرامت انسانی حفظ می شود.
وی با استناد به سخنی از استاد شهید مرتضی مطهری گفت: افراد صالح در جامعه زیاد هستند ولی آنچه مهم است حضور افراد مصلح است و افراد صالح زمانی مصلح هستند كه به فكر دیگران باشند و آنان را نیز نجات دهند.
مشاور دبیركل ستاد امر به معروف و نهی از منكر افزود: اگر افراد صالح در هر سازمان و اداره از طریق آموزش بتوانند فرهنگ امر به معروف را ترویج كنند، بسیاری از مشكلات كاسته خواهد شد.
* بزرگترین معروف و مهمترین منكر
حجت الاسلام توانایی پیشنهاد كرد تا تعیین مصادیق معروف و منكر بر اساس بیانات رهبر معظم انقلاب صورت گیرد و افزود: حضرت آیت الله خامنه ای ابتدای سال جاری در حرم امام رضا(ع) 13 معروف و شش منكر را معرفی كردند و مهمترین و بزرگترین معروف در میان این معروف ها را موضوع حفظ نظام دانستند.
وی بیان خدمت های نظام را یك معروف دانست و گفت: زمانی كه می خواهیم معروف ها را از طریق خبرگزاری ها، رسانه ها و یا دستگاه های متولی فرهنگ، ستاد امر به معروف و نهی از منكر، مساجد و موسسات گسترش دهیم، باید در كنار بیان مشكلات، راه های حل این مشكلات را نیز بیان كنیم.
این كارشناس مذهبی افزود: ما وظیفه داریم تا برای فرهنگسازی در این زمینه به موازی بالابردن حساسیت مردم، به رشد این معروف ها كمك كنیم و به عنوان نمونه می توان گفت حتی خاموش كردن یك چراغ اضافه در محل كار یا منزل در راستای اهمیت دادن به مقاومت اقتصادی محسوب می شود.
وی در ادامه گفت: رهبر معظم انقلاب در همان سخنرانی ابتدای امسال مهمترین منكر را در میان منكرهای دیگر تضعیف نظام معرفی كردند و هر اقدامی كه برای مقابله با این تضعیف صورت گیرد، نهی از منكر محسوب خواهد شد.
** هدف ستاد امر به معروف
حجت الاسلام توانایی درباره مهمترین هدف ستاد امر به معروف و نهی از منكر گفت: این ستاد به منظور هماهنگ كردن نهادها و دستگاه های دولتی و تشكل های مردمی برای اجرای مطلوب فریضه امر به معروف و نهی از منكر و با هدف رشد معروف ها و كاهش منكرهای فردی و اجتماعی تشكیل شده است.
وی آموزش، سازماندهی و اجرایی كردن معروف و همچنین نظارت در این حوزه را از مهمترین كارهای این ستاد دانست و گفت: امر به معروف و نهی از منكر كاركرد نقد و انتقاد دارد و همانگونه كه از فرهنگ نقد و انتقاد انتظار داریم تا به اصلاح جامعه بپردازد، امر به معروف نیز چیزی جدای از نقد و انتقاد نیست.
این استاد دانشگاه افزود: شعار دولت تدبیر و امید نیز نقد و انتقاد است و حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری از روزی كه مسئولیت اجرایی كشور را به عهده گرفتند بارها اعلام كردند كه ما را نقد كنید و تقریبا در هر سخنرانی به این مساله اشاره می كند.
** امر به معروف فرانسوی و آلمانی
وی امر به معروف و نهی از منكر را مترادف نقد و انتقاد دانست و گفت: نظارت عمومی و نظارت دستگاهی نیز از دیگر مترادف های این فریضه است و در همه دنیا نظارت دستگاهی و امر به معروف وجود دارد.
حجت الاسلام توانایی افزود: گاهی چند نفر از سوی قانون به عنوان ناظر معرفی می شوند تا بر عملكردها نظارت داشته باشند ولی اسلام همه مومنان را ناظر و مراقب یكدیگر می داند و این نظارت از طریق امر به معروف و نهی از منكر شكل می گیرد.
وی با اشاره به نحوه نظارت در برخی كشورهای اروپایی گفت: در آلمان از امر به معروف به شهامت مدنی یاد می شود و بالاترین نشان به كسی داده می شود كه در مقابل یك اتفاق یا جرم خطرناك كه رخ داده، شهامت به خرج داده و بی تفاوت نبوده است.
این پژوهشگر مذهبی افزود: سال گذشته یك دختر آلمانی در پاركینگ رستورانی به یك مرد كه قصد مزاحمت برای زنی را داشت تذكر داد و هنگامی كه تذكر خود را بی فایده دید، قصد تماس با پلیس و ارائه گزارش كرد ولی از سوی مرد آلمانی مجروح شد و دو هفته پیش فوت كرد و دولت آلمان بالاترین نشان سال 2014 را به این دختر اعطا كرد.
وی درباره وضعیت فرانسه گفت: جرائم علیه عدالت قانونی است كه در فرانسه وضع شده و در تابستان 2015 به دلیل این كه بسیاری از شهروندان فرانسوی به این قانون عمل نمی كردند، تشدید شد. چون جرائم علیه عدالت شامل آن دسته از جرائمی است كه فردی شاهد آن جرم باشد و به پلیس گزارش نكند و لذا امروز بی تفاوتی در فرانسه جرم است كه مجازات نقدی آن 75 هزار یورو است.
** اهمیت مسئولیت اجتماعی
وی نظارت عمومی و همگانی را علاوه بر نقد و انتقاد از كاركردهای امر به معروف دانست و گفت: اهمیت مسئولیت اجتماعی به اندازه ای است كه سازمان جهانی بهداشت تفكر نقد و انتقادی را یكی از مهارت های 10 گانه زندگی می داند.
توانایی افزود: مردم مسئولیت پذیر ما متوجه باشند كه در كنار مسئولیت فردی به مسئولیت اجتماعی خود باید توجه كنند و مردم ما نشان داده اند كه بی تفاوت نیستند و در مسئولیت های اجتماعی خود مانند دوران دفاع مقدس، راهپیمایی 22 بهمن، جشن نیكوكاری و بسیاری از برنامه های اجتماعی فعال هستند.
مشاور دبیركل ستاد امر به معروف و نهی از منكر اضافه كرد: یكی از ابعاد مسئولیت اجتماعی اصلاح رفتار دیگران است كه كمتر به آن توجه می شود كه همان بحث مصلح و نقاد بودن است.
باید تلاش بیشتری در مسئولیت اجتماعی كرد كه به اصلاح رفتار دیگران مربوط می شود و معمولا با ضرب المثل های موسی به دین خود و عیسی به دین خود به دنبال رفع آن هستند در حالی كه قرآن در سوره عصر از این با سفارش كردن دیگران به صبر یاد كرده و كمتر به «توصوا بالصبر و تواصوا بالحق» عمل می كنیم.
** دو صد گفته چو نیم كردار نیست
مهری سویزی گفتمان سازی اجتماعی را مقدمه ای برای عملیاتی كردن امر به معروف و نهی از منكر دانست و به سخنی از استاد شهید مرتضی مطهری بسنده كرد و گفت: اشتباه ما این است كه برای گفتن و نوشتن و خطابه بیش از اندازه انتظار قائل هستیم. یعنی از گفتن و نوشتن معجزه می خواهیم در حالی كه گفتن و نوشتن مقدمه ای برای عمل كردن است و تمام ماجرا نیست.
وی افزود: صحبت در امر به معروف مقدمه ای برای گفتمان سازی و ایجاد همگرایی است ولی نباید دراین مقدمه بمانیم و برای این كه در این مقدمه نمانیم، رسانه ها باید از قدرت سه حوزه مسوولان، كارشناسان و توده های مردم استفاده كنند و با فضاسازی فرهنگی و اجتماعی بر روی مخاطبان اثرگذاری كرده تا توسعه و حاكمیت معروف دوام پیدا كند.
این استاد دانشگاه درباره تعیین مصادیق این فریضه گفت: معروف و منكر می تواند بسیار گسترده باشد و اگر به همین گستردگی وارد صحن علنی جامعه و كاركرد دستگاه های اجرایی و فرهنگی می شویم، باید منظور خودمان را كاملا معین كنیم و آنگاه به تعیین مصادیق آن بپردازیم و در واقع باید به نوعی محدودیت مفهومی و مصداقی ایجاد كنیم.
** بایسته های پایه
سویزی از سفارش امیرمومنان(ع) به فرزندش امام حسن(ع) سخن گفت كه فرمود «در نزد تو دو چیز محبوبترین چیزها باشد. یكی وسط ترین در حق و وسیع ترین در عدل». وسط ترین در حق یعنی آنجایی كه محل مناقشه نیست و اگر یك مقدار آن را گسترده كنیم، نظرات مختلف ارائه می شود و منظور از وسیع ترین در عدل این است كه عدل را می توان با گسترده ترین وضع اجرا كرد ولی در حق باید آن را معین كرد.
وی افزود: اداره كردن یك فرد یا خانواده نیازمند نظام حداكثری ارزش هاست ولی در اداره جامعه باید بایسته های حداقلی و پایه را رعایت كرد و منظورم از این بایسته ها همان فرایض و واجبات الهی است و لذا جامعه را باید با واجبات و محرمات ساخت.
این كارشناس رسانه اضافه كرد: تظاهر و بروز جامعه در دستگاه های دولتی، غیر دولتی ، صحن علنی جامعه مانند كوچه و بازار و فضای رسانه ها شكل می گیرد و معتقدم اولین گام برای بایسته های پایه پاكسازی جامعه از جرائم است. چون جرائم را می توان منكرات بزرگ و سرچشمه ای تعریف كرد و علت تصویب این منكرات در قوانین و مقررات به دلیل عمق و فراوانی تخریب آن است تا با اهرم قانون بتوانند از وقوع آن جلوگیری كنند.
وی بهترین گام در این راه را جلوگیری از وقوع جرائم دانست كه فهرست آن در قوانین و مقررات ذكر شده و افزود: برای جلوگیری از این منكرات باید در دستگاه های اجرایی، نظارتی، تقنینی و رسانه با آن به شدت برخورد شود.
** ضرورت برخورد با تخلفات برنامه ریزی شده
سویزی با اشاره به این سفارش رهبر معظم انقلاب كه فرمود دستگاه های اجرایی باید تدابیری را برای جلوگیری از ارتشاء بیاندیشند و سیستم اعلام خطر راه اندازی كنند، اظهار داشت: چقدر رهبر معظم انقلاب فریاد و نهیب مقدس بزند كه باید به مقابله با فسادی برخاست كه مظاهر آن در سیستم اداری و اجتماعی وجود دارد؟
وی از ضرورت مقابله با تخلفاتی كه به شكل منسجم در نظام اداری و اجتماعی صورت می گیرد، سخن گفت و با استناد به نحوه برخورد قرآن با گناهان برنامه ریزی شده گفت: قرآن با «سیئات» یك برخورد دارد و با «مكروا السیئات» برخوردی دیگر دارد. یعنی اگر انسان به دلیل اشتباه یا تربیت ناصحیح مرتكب گناهی شد، خدا آن را خواهد بخشید ولی وقتی یك گناه به صورت برنامه ریزی شده و با نقشه انجام می شود، خدا به سختی با آن برخورد می كند.
** بهترین راه، پاكسازی جامعه از جرائم
این كارشناس اجتماعی در ادامه گفت: برای مقابله با منكرات و جرائم در دستگاه های تقنینی كشور بهترین راه این است كه جامعه را از جرائم پاكسازی و با آنها مبارزه كنیم و اگر دستگاه اجرایی با چاره اندیشی خود می تواند فراوانی، تعداد، پیچیدگی و ساماندهی جرم را كاهش دهد، كار دستگاه نظارت نیز راحت خواهد بود.
وی به دستگاه تقنینی كشور سفارش كرد تا با ملاحظه قوانین و مقررات موجود، بررسی كند آیا جرائم و تخلفاتی وجود دارد كه ضریب تخریب آن بالا باشد و تاكنون قانونی برای مقابله با آن وضع نشده باشد و اگر نقص و ابهام قانونی وجود دارد، آن نقص و ابهام را برطرف كند.
سویزی به وظیفه دستگاه رسانه و فرهنگ در این زمینه اشاره كرد و گفت: رسانه ها و مطبوعات جو عمومی را می سازند و فرهنگ، قدرت ساخت های پایدارتری دارد و لذا رسانه می تواند با رصد روزانه اخبار در این زمینه الگوسازی، هنجارسازی و گفتمان سازی كند.
وی قانون امر به معروف و نهی از منكر را كه در سال جاری به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، یك قانون مترقی دانست و گفت: اگر ظرفیت های این قانون به كار گرفته شود، یك حركت تحولی در زمینه توسعه معروف و تثبیت آن و نهی از منكرات در جامعه خواهیم داشت كه گام اول آن، نگاه به بایسته های پایه و آن چیزی است كه عنوان مجرمانه به خود گرفته است و تا گام اول را برنداریم و جامعه را از جرم های محرز دور نكنیم، نمی توان به سراغ مراحل بعدی رفت.
** توجه به گزارش های كلینیكی مردم
این استاد دانشگاه استفاده حداكثری از ظرفیت های اجتماعی و قدرت دستگاه های اجرایی و نظارتی را در این زمینه ضروری دانست و گفت: استفاده عمومی مردم بهترین گزارش كلینیكی از متن واقعیت جامعه در خصوص كاركردهای دستگاه هاست و گاهی احساس، مخرب تر از واقعیت است. به عنوان نمونه واقعیت فقر اندازه ای دارد ولی گاهی احساس فقر بدتر از خود فقر است.
وی افزود: حس عمومی مردم به ویژه نسبت به سازمان هایی كه مستقیما با مردم و سر و كار دارند، در كاركرد صحیح یا كاركرد عدم صحیح، تولید داوری می كند و پاسخ های ارباب رجوع معیاری برای عملكرد دستگاه ها به شمار می رود.
وی ایجاد عزم و اهتمام ملی برای پالایش جامعه از منكرات را كه عناوین مجرمانه نیز دارند، ضروری دانست و به این حدیث از حضرت علی (ع) اشاره كرد: افسوس كه عده ای در حق الله از مردم پروا دارند ولی در حق الناس از خدا پروا ندارند
منبع:irna
نظرات